Tο «Απελευθερωθείτε από την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΑΔ)» των Dr. Fiona Challacombe, Dr. Victoria Bream Oldfield, Κλινικών Ψυχολόγων, και του Καθηγητή Κλινικής Ψυχολογίας Paul M. Salkovskis πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά, υπό τον πρωτότυπο τίτλο “Break free from OCD: Overcoming Obsessive Compulsive Disorder with CBT”, το 2011, από τις εκδόσεις Vermilion. Στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 2020 από τις εκδόσεις του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς, σε μετάφραση της Μαριέφης Μιτέλλα, Ψυχολόγου Υγείας και πιστοποιημένης ΓΣΘ θεραπεύτριας, υπό την επιστημονική επιμέλεια του Δρ. Κλινικής Ψυχολογίας Γιώργου Ευσταθίου, ψυχοθεραπευτή, διδάσκοντα και επόπτη ενός μεγάλου εύρους διαταραχών βάση του ΓΣΘ μοντέλου.

Από τη μέρα της κυκλοφορίας του, στα αγγλικά, χαιρετήθηκε τόσο από την κοινότητα των ειδικών, όσο και των πασχόντων, για την καθαρότητα του, τη σαφήνεια, και το γεγονός ότι κατορθώνει στις σελίδες του να συμπεριλάβει όλες τις πτυχές της ΙΨΑΔ και ξεχωριστές οδηγίες για το πως αντιμετωπίζεται η καθεμία σύμφωνα με την κλασική Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία (ΓΣΘ). Η ευρεία αποδοχή του συνδέεται άρρηκτα με τη βαθιά εμπειρία και την καθαρή πένα των συγγραφέων του, τριών ειδικών τόσο της ΓΣΘ όσο και της ΙΨΑΔ.

Στα πρώτα κεφάλαια ο αναγνώστης οδηγείται σε μία βαθμιαία κατανόηση της διαταραχής, καθώς απαντώνται διαδοχικά τα ερωτήματα τι είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, πώς αναπτύσσεται, και πώς διατηρείται. Κατόπιν, ο αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει στη λεπτομερή απεικόνιση των υπότυπων της ΙΨΑΔ (ελεγκτικός τύπος, μόλυνσης/καθαριότητας, μηρυκαστικού τύπου, θρησκευτικού τύπου), ώστε να αναζητήσει τον προσωπικό του τρόπο που εκδηλώνεται η διαταραχή βάση του περιεχομένου των ιδεοληψιών του και των σύνοδων με αυτές καταναγκασμών. Με το τρόπο αυτό αποφεύγεται μια μονοδιάστατη προσέγγιση, να λαμβάνεται υπόψη μόνο ένας-δύο υπότυποι ως αντιπροσωπευτικά παραδείγματα, και προσεγγίζεται η ποικιλομορφία των καταναγκασμών ως συμπεριφορικές ή νοερές αντιδράσεις του πάσχοντα. Στη συνέχεια, δομείται η αντιμετώπιση για τον κάθε τύπο ξεχωριστά, ώστε να μπορέσει ο ενδιαφερόμενος αφενός να λάβει προσωπικές απαντήσεις, κι αφετέρου να αποκτήσει πολύπλευρη κατανόηση διαβάζοντας όλες τις κατηγορίες. Καθώς δομείται η αντιμετώπιση, λαμβάνονται υπόψη τα εμπόδια για τη βελτίωση και υποδεικνύονται οι τεχνικές εκείνες που είναι ικανές να τον απελευθερώσουν και να ευοδώσουν την αλλαγή. Οι συγγραφείς δεν λησμονούν να παράσχουν στον αναγνώστη ξεκάθαρες πληροφορίες για το ποιες είναι οι ανησυχίες στο εύρος του φυσιολογικού κι αναμενόμενου και ποιες αποκτούν την ένταση που απαιτείται για να τις θεωρούμε δυσλειτουργικές, εμβαθύνουν σε ειδικά θέματα της ΙΨΑΔ, όπως το πως αντιμετωπίζονται οι πεποιθήσεις διογκωμένου αισθήματος προσωπικής ευθύνης, αλλά και δίνουν ξεκάθαρες οδηγίες για την εφαρμογή της εκάστοτε τεχνικής, όπως την κατάλληλη χρήση συμπεριφορικών πειραμάτων. Ανάμεσα στα παραπάνω, υπάρχει ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερωμένο στην οικογένεια και τους φίλους και στο πως μπορούν να παράσχουν βοήθεια και να υποστηρίξουν τον οικείο τους που ταλαιπωρείται από την ΙΨΑΔ. Ο οδηγός ολοκληρώνεται με το πως ο αναγνώστης, απελευθερωμένος πλέον, μπορεί να ανακτήσει τη ζωή του και να προλάβει την πιθανή υποτροπή.

Οι σελίδες του οδηγού περιλαμβάνουν πλήθος από διαγράμματα, πίνακες, ασκήσεις, προσκλήσεις για δράση, συζήτηση πραγματικών περιπτώσεων και παραδείγματα, αθροιζόμενα τα οποία κατορθώνουν να ζωντανέψουν τις τεχνικές και βοηθούν στην εμπέδωση των νοημάτων. Με το τρόπο αυτό το «Απελευθερωθείτε από την ΙΨΑΔ» καθίσταται εύκολο στο να ακολουθηθεί κι επιτυγχάνεται μία εναργής επίδειξη των τεχνικών και των βασικών αρχών αντιμετώπισης, ενώ σε παράλληλο χρόνο, όπως κάθε έντυπος οδηγός αυτοβοήθειας, σέβεται τους ρυθμούς του ενδιαφερόμενου.

Ως εγχειρίδιο αυτοβοήθειας είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να απευθύνεται ευθέως σε ενήλικα άτομα που αντιμετωπίζουν ΙΨΑΔ, τα οποία είναι και ο κύριος αναγνώστης – στόχος. Σε παράλληλο χρόνο, αποτελεί ένα σημαντικό βοήθημα για τις οικογένειες και τους οικείους των πασχόντων, στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν τι προβληματίζει τον συγγενή ή το φίλο τους, και στο πως να τον υποστηρίξουν κατάλληλα. Τέλος, αποτελεί σημαντικό βοήθημα και για εκείνον τον επαγγελματία ψυχικής υγείας, που ψάχνει τρόπους να κατανοήσει τη διαταραχή και να καθοδηγήσει τον θεραπευόμενό του με εμπειρικά αποδεδειγμένης αξίας τεχνικές.

Όλα τα παραπάνω συμβάλλουν στο να θεωρείται σήμερα το «Απελευθερωθείτε από την ΙΨΑΔ» ένας πρακτικός και πλήρης οδηγός που κινητοποιεί τους πάσχοντες από ΙΨΑΔ να βγάλουν νόημα από τα συμπτώματά τους, και να ακολουθήσουν ένα σαφές πλάνο για να τα διαχειριστούν. Είτε χρησιμοποιηθεί ως αυτόνομος οδηγός αυτοβοήθειας, είτε ως συμπληρωματικό στοιχείο μιας θεραπείας, καταλήγει να δίδει μία καθαρή, καλύτερη και βαθύτερη κατανόηση για το τι είναι η ΙΨΑΔ και να ενισχύει την αυτοαντιμετώπιση.

Η ελληνική του έκδοση δεν στερείται κανένα από τα χαρακτηριστικά της πρωτότυπης έκδοσης. Η προσεκτική μετάφραση και η επιστημονική επιμέλεια, εγγυώνται στον Έλληνα αναγνώστη ότι το υλικό του οδηγού γίνεται προσβάσιμο στη γλώσσα του με ισάξια την υψηλή ποιότητα των νοημάτων των αρχικών συγγραφέων.

Η προσθήκη του στις βιβλιοθήκες μας έρχεται να τον τοποθετήσει δίπλα σε άλλους αξιόλογους τίτλους για την ΙΨΑΔ στην ελληνική γλώσσα, ως ένα σημαντικό εργαλείο αυτοβοήθειας. Άλλωστε, όπως αναφέρεται στον επίλογο του βιβλίου, το κλειδί για να ξεπεράσετε την ΙΨΑΔ είναι να κατανοήσετε όσο καλύτερα γίνεται πως λειτουργεί το πρόβλημα και πως λειτουργεί για εσάς, και το εν λόγω βιβλίο συμβάλει ακριβώς σε αυτό.