Η Βασισμένη Στην Ενσυνειδητότητα Γνωσιακή Θεραπεία (MBCT) έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει ανθρώπους που επαναλαμβανόμενα παλεύουν να αντιμετωπίσουν δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις (επεισόδια κακής διάθεσης, χρόνια δυσθυμία και μακροχρόνια αίσθηση δυστυχίας). Συνδυάζει τις αρχές της γνωσιακής θεραπείας με πρακτικές καλλιέργειας της ενσυνειδητότας με στόχο:
- Την κατανόηση παραγόντων που χαρακτηρίζουν τα προβλήματα αρνητικής διάθεσης και κάνουν ένα άτομο ευάλωτο σε αυτά.
- Την αλλαγή του τρόπου αντιμετώπισής τους.
Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι στη διάρκεια ενός επεισοδίου κακής διάθεσης, το αρνητικό συναίσθημα εμφανίζεται μαζί με αρνητικές σκέψεις («Είμαι αποτυχημένος» , «Δεν έχω καταφέρει τίποτα») και με σωματικές αισθήσεις, όπως κόπωση και εξάντληση. Στο μέλλον, ακόμα και με αφορμές μικρής σημασίας, η σύνδεση αυτών των τριών στοιχείων πολύ εύκολα φέρνει στην επιφάνεια την ίδια κακή διάθεση και τις ίδιες αρνητικές σκέψεις.
Μόλις η κακή διάθεση επανεμφανίζεται, το άτομο στην προσπάθειά του να την αντιμετωπίσει, επιστρατεύει στρατηγικές που την επιδεινώνουν (αύξηση των απαιτήσεων από τον εαυτό, υπερβολική ανάλυση, μηρυκασμός: «Τι φταίει με εμένα;» «Τι κάνω τόσο λάθος;»). Η επιδείνωση της κακής διάθεσης, οδηγεί στην επανεμφάνιση του προηγούμενου μοτίβου σκέψεων και το άτομο μπαίνει για άλλη μια φορά στον ίδιο φαύλο κύκλο.
Στη διάρκεια του προγράμματος των 8 εβδομάδων έμφαση δίνεται στην πρόληψη, ώστε μια ήπια πτώση της διάθεσης να μην επαενεργοποιεί τους ίδιους φαύλους κύκλους. Αυτό γίνεται δίνοντας έμφαση στην:
- Κατανόηση της κακής διάθεσης, του καθοδικού σπιράλ επιδείνωσής της και των παραγόντων που κάνουν ένα άτομο περισσότερο ευάλωτο, όπως:
- υψηλά στάνταρτ που οδηγούν αναπόφευκτα στην αίσθηση ανεπάρκειας
- καθημερινές επιλογές στον τρόπο ζωής που οδηγούν στην εξάντληση
- απώλεια της επαφής με ό,τι είναι ουσιαστικό και σημαντικό στη ζωή και τις προσωπικές αξίες
- Καλλιέργεια μιας διαφορετικής σχέσης με τον εαυτό και τις συνεχόμενες προκλήσεις της ζωής που χαρακτηρίζεται από καλοσύνη, κατανόηση, ενδιαφέρον και ευελιξία.
- Επίτευξη μεγαλύτερου συνειδητού ελέγχου σε διεργασίες της προσοχής που συνδέονται με την υπερβολική ανησυχία, τον μηρυκασμό και την υποτίμηση του θετικού.
- Ενδυνάμωση των συνειδητών επιλογών στον τρόπο αντιμετώπισης άλλων ανθρώπων και καταστάσεων που επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεση.
Επόπτρια ομάδας: Λέκκα Φωτεινή , Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας
